Crypto là gì?
Crypto (hay Cryptocurrency) là dạng tiền điện tử do các dự án trên blockchain phát hành, được sử dụng như một phương tiện giao dịch trên các blockchain như thưởng cho miner, mua vốn đầu tư dự án,… Crypto sử dụng thuật toán mã hóa để đảm bảo mật thông tin giao dịch dưới dạng kỹ thuật số và kiểm soát việc tạo ra các đơn vị mới thông qua công nghệ blockchain.
Dành cho những anh em chưa hiểu rõ, Blockchain có thể được xem như một cuốn sổ cái điện tử được phân phối trên nhiều máy tính khác nhau (tính phi tập trung), lưu trữ mọi thông tin giao dịch của anh em và đảm bảo các thông tin đó không thể bị thay đổi dưới bất kỳ hình thức nào (tính minh bạch).
Tiền mã hóa (Cryptocurrency) thực chất cũng là một dạng tiền điện tử, tuy nhiên thay vì được phát hành hay bảo đảm bởi bất kỳ Chính phủ hay cơ quan quản lý tiền tệ ở bất kỳ quốc gia nào, Cryptocurrency được ban hành bởi những người tạo ra dự án trên Blockchain.
Đôi khi, những người này có thể ẩn danh, viết vài dòng code là tạo ra được rất nhiều tiền mã hóa. Nhưng giá trị của tiền mã hóa chỉ được cộng đồng chấp nhận khi được dùng rộng rãi, chứ không được ngân hàng hay bất cứ tổ chức uy tín nào đảm bảo rằng việc chúng ta giữ những đồng này có thể đổi lại được tiền pháp định.
Vấn đề này tạo ra những Memecoin, hay những scam coin, làm nhiều người mất tiền vì không thể bán lại cho ai. Từ đó tạo ra rất nhiều tiếng xấu cho tiền mã hóa.
Vậy tóm lại, tiền mã hóa có thể xem như một phần nhỏ của tiền điện tử. Trong bài viết này, mình sẽ dùng từ tiền điện tử và cryptocurrency để nói về crypto để dễ dàng hơn cho anh em trong việc tìm hiểu nội dung bài viết.
Lịch sử hình thành của Cryptocurrency
Vào những năm của thập niên 90, đã nhiều nỗ lực trong việc tạo ra một đồng tiền kỹ thuật trong thời kỳ bùng nổ công nghệ, có thể kể đến như Flooz, Beenz hay DigiCash nhưng hầu hết đều thất bại. Có nhiều lý do dẫn đến thất bại của những hệ thống này, chẳng hạn như gian lận, các vấn đề tài chính hay thậm chí là các mâu thuẫn nội bộ của chính công ty đó.
Sau đó, vào đầu năm 2009, một lập trình viên hoặc một nhóm lập trình viên ẩn danh dưới cái tên Satoshi Nakamoto đã giới thiệu Bitcoin (BTC) – đồng Cryptocurrency đầu tiên trên thế giới, Satoshi mô tả BTC như một hệ thống tiền mặt mã hóa ngang hàng, nó hoàn toàn phi tập trung, có nghĩa là không có bất cứ cơ quan, chính phủ nào kiểm soát nó.
Để đảm bảo tính phi tập trung, trong một mạng lưới như Bitcoin, mỗi người tham gia vào mạng sẽ cần thực hiện một công việc, điều này được thực hiện thông qua Công nghệ Blockchain – số cái công khai của tất cả các giao dịch đã từng xảy ra trong mạng, tất cả mọi người có thể xem được, từ số dư, lịch sử chuyển, địa chỉ ví,..
Tại sao tiền điện tử lại phổ biến như vậy?
Tiền điện tử thu hút những người ủng hộ chúng vì nhiều lý do. Dưới đây là một số phổ biến nhất:
- Những người ủng hộ coi tiền điện tử như bitcoin là tiền tệ của tương lai và đang chạy đua để mua chúng ngay bây giờ, có lẽ là trước khi chúng trở nên có giá trị hơn.
- Một số người ủng hộ thích thực tế là tiền điện tử loại bỏ các ngân hàng trung ương khỏi việc quản lý nguồn cung tiền, vì theo thời gian các ngân hàng này có xu hướng giảm giá trị của tiền do lạm phát.
- Những người ủng hộ khác thích công nghệ đằng sau tiền điện tử, blockchain, bởi vì nó là một hệ thống ghi và xử lý phi tập trung và có thể an toàn hơn các hệ thống thanh toán truyền thống.
- Một số nhà đầu cơ thích tiền điện tử vì chúng đang tăng giá trị và không quan tâm đến việc chấp nhận lâu dài của đồng tiền như một cách để chuyển tiền.
Các loại Cryptocurrency
Để có cái nhìn tổng quan nhất cũng như nắm rõ tài sản mình dự định đầu tư hay đang nắm giữ thuộc loại nào, sau đây chúng ta sẽ tìm hiểu từng loại tiền điện tử đang lưu hành trên thị trường Crypto, để hiểu những tiềm năng của như rủi ro của nó.
Hiện trên thị trường có 2 cách để phân loại cryptocurrency:
- Bitcoin và Altcoin.
- Coin và Token.
Toàn bộ thuật ngữ Blockchain và Crypto quan trọng mà bạn cần biết: xem tại đây
Bitcoin và Altcoin
Theo cách phân loại này, chúng ta sẽ chia cryptocurrency thành 2 loại là: Bitcoin và phần còn lại.
- Bitcoin thì chắc chắn anh em nào cũng đã biết rồi, đây là đồng tiền điện tử đầu tiên trên thế giới và đặt nền móng cho phát triển của thị trường Crypto.
- Altcoin là từ ghép của Alternative (thay thế) và Coin để tạo thành “Altcoin”, dùng để chỉ tất cả các loại coin/token khác ngoài Bitcoin, được xây dựng nhằm mục đích thay thế cho Bitcoin.
Với cách phân loại này, bất kể Coin hay Token nào trừ Bitcoin ra, đều quy về Altcoin.
Ví dụ của Altcoin: Solana (SOL), Ethereum (ETH), Litecoin (LTC), Binance Coin (BNB), Polkadot(DOT), Grape Protocol(GRAPE),…
Coin và Token
Về cách hoạt động:
- Coin là loại tiền được ban hành, phát triển trên một blockchain riêng biệt và hoạt động độc lập. Coin ra đời với mục đích giải quyết các vấn đề thanh toán, tài chính, bảo mật, phát triển ứng dụng,… của chính blockchain đó. Mỗi blockchain chỉ có 1 coin duy nhất.
- Tương tự Coin, Token cũng là một đồng tiền được phát hành trên blockchain, nhưng nó không có blockchain riêng, mà phải “sống” trên blockchain khác.
Về mặt kỹ thuật:
- Coin yêu cầu một nền tảng ví (Wallet) riêng và khi giao dịch gửi/nhận, phí giao dịch sẽ trừ trực tiếp vào ví của coin đó.
- Token thì không có ví riêng mà nó sử dụng ví của đồng coin nền tảng, và phí giao dịch sẽ trừ vào coin nền tảng (ví dụ như Ethereum).
Về mặt tính năng:
- Coin được coi như một phương tiện trao đổi và lưu trữ giá trị cho các mục đích thanh toán, đầu tư và phát triển của một dự án blockchain cụ thể, chính vì vậy mỗi blockchain chỉ có một loại coin nền tảng duy nhất.
- Token sở hữu đủ các tính năng của một đồng coin thường được các dự án xây dựng trên blockchain nền tảng ban hành, đồng thời có thêm nhiều tiện ích tùy thuộc vào từng dự án.
Thực trạng thị trường Crypto hiện tại
Khác với những năm 2017 – 2018, khi nhắc đến tiền điện tử, Cryptocurrency hay Crypto, thì cộng đồng sẽ nhìn nhận như một công cụ lừa đảo dành cho tội phạm, hay phổ biến hơn là gắn với việc người dùng sẽ luôn bị mất tiền nếu đầu tư vào.
Nhưng sự thật đã chứng minh, Crypto hay cụ thể là Bitcoin đã ra đời 11 năm, ai cũng bảo rằng Bitcoin sẽ chết. Nhưng hiện tại, Bitcoin không chết mà giá đã ở ngưỡng $33,000 (thời điểm viết bài), thậm chí đã có lúc chạm mốc $60,000.
Nếu người dùng không may “đu đỉnh” ở những năm 2020 trở về trước mà vẫn kiên trì ở lại, 100% đều đã có lãi. Vậy thì có thật sự đây là một kênh đầu tư mạo hiểm?
Ngoài ra, sự khác nhau giữa những năm trước và 2021, đó là việc các quỹ lớn đã bắt đầu nhìn thấy lợi nhuận trong việc đầu tư Crypto, điển hình là Grayscale, Square, Microstrategy đã thu mua rất nhiều BTC và các Altcoin large cap như LTC, ETH, ADA,…
Đó là góc độ đầu tư, còn về mặt ứng dụng, rất nhiều ngân hàng lớn như JP Morgan, Morgan Stanley hay thậm chí Tesla, Paypal, Apple Pay cũng đã hỗ trợ thanh toán bằng Crypto.
Thế giới bắt đầu có nhiều quốc gia chính thức chấp nhận Bitcoin làm phương tiện thanh toán, đầu tiên là El Salvador. Song song với việc chấp nhận, tổng thống nước này còn ký một sắc lệnh Airdrop (tặng miễn phí) cho tất cả người dân $30 giá trị BTC/người. Đây là nước đi mang tính lịch sử, vì đã đánh dấu sự công nhận của mọi người với Crypto.
Ở Việt Nam, chính phủ đã không còn có cái nhìn xấu về blockchain, mà trong tháng 6/2021 đã ra công văn về việc nghiên cứu thí điểm về công nghệ blockchain, hay trước đó, bộ giáo dục đã sử dụng Tomochain để lưu trữ các bằng tốt nghiệp đại học.
Cách đầu tư tiền điện tử phổ biến
Có 2 cách đầu tư tiền điện tử phổ biến như sau:
Trade
Trade hay nói đơn giản là mua bán liên tục.
- Không có chuẩn thời gian giữa việc mua và bán, có thể vài giờ, vài ngày, hay vài tháng. Nhưng điểm chung là không giữ quá lâu và ăn ngắn.
- Người chơi hệ này thường sử dụng phân tích kỹ thuật và Trade Margin là chính, nhìn chart phân tích điểm ra điểm vào, mức lợi nhuận có thể rơi vào 30% – 200%.
Hold
Hold là việc người dùng mua tài sản bằng việc phân tích cơ bản là chính, đánh giá, dự đoán về tương lai dự án chứ không dùng phân tích kỹ thuật (hoặc rất ít).
- Phân tích cơ bản có thể là đánh giá thị trường, so sánh với đối thủ cùng phân khúc, dựa trên số liệu. Từ đó đưa ra nhận định dự án tiềm năng hay không để đầu tư.
- Việc hold thường khá dài, đa phần thấp nhất cũng nửa năm đến một năm, nhưng lợi nhuận thì thường rất lớn, mục tiêu có thể là 500% – 1,000%, cá biệt một số dự án có thể lên đến 10,000%.
Các trang thông tin về tiền điện tử uy tín
Vậy làm sao để có thể đưa ra quyết định đầu tư tiền điện tử đúng đắn giữa hàng nghìn dự án trong Crypto – một thị trường liên tục phát triển với tốc độ chóng mặt?
Câu trả lời là anh em cần phải liên tục cập nhật thông tin và kiến thức về thị trường. Lúc này chúng ta lại gặp một vấn đề khác là trên Internet có rất nhiều trang cung cấp thông tin, làm sao để chọn ra các nguồn thông tin mới nhất và đầy đủ nhất? Dưới đây là một số trang web về Crypto uy tín:
- Cập nhật tin tức nhanh nhất: Telegram, Twitter, Facebook.
- Cập nhật thông tin thị trường: Coindesk, Congecko, Coinmarketcap…
- Cung cấp thông tin nghiên cứu chuyên sâu: Coin98 Insights, allinstation.com, Messari, The Block, Dephi Digital, Medium, Binance Research…
Tổng Kết
Trên đầy là bài viết Crypto là gì? Tìm hiểu về Crypto Currency toàn tập cho người mới bắt đầu. Hy vọng thông qua bài viết trên giúp bạn có thể giải đáp những thắc mắc cũng như tìm hiểu rõ hơn về Crypto (hay Cryptocurrency).
Với những ai đang có ý định đầu tư vào lĩnh vực tiền điện tử thì cần phải tìm hiểu rõ những gì bạn đang đầu tư.