Tại sao phải làm nghiên cứu?
Nhà đầu tư tốt nhất là người được trang bị tốt nhất để thành công. Có hiểu biết vững chắc về các dự án bạn đầu tư có thể giúp bạn trở thành nhà đầu tư thông minh hơn và hạnh phúc hơn.
Khi số lượng blockchain tiếp tục phát triển, số lượng các token và coin cũng sẽ tăng lên. Việc đánh giá các đồng tiền và các dự án để có những khoản đầu tư tốt nhất ngày càng quan trọng.
Đối với tiền điện tử, ngày càng có nhiều nguồn lực để bắt đầu việc tìm kiếm. Giống như bất kỳ ngành nào, có những điều nên và không nên cũng như các chiến lược hiệu quả để giúp đánh giá một dự án và mã thông báo hoặc đồng xu đi kèm của nó.
Thế giới của Tài chính phi tập trung (DeFi) đang đi đến thời điểm mà sự tồn tại của chất lượng, tác động đến các dự án tương đương với sự tăng trưởng trong ngành. Để ngành crypto thực sự phát triển, cần phải có tính thanh khoản và hỗ trợ đằng sau các dự án thực sự đang xây dựng các nền tảng và công cụ đáng được công nhận, mang tính ứng dụng và được thúc đẩy.
Điều đó không có nghĩa là Memecoin và sh*tcoins sẽ không còn cơ hội xuất hiện nhiều. Dự án “bánh vẽ” luôn rõ ràng và trong khi dự án tiềm năng lại khó tìm. Nghiên cứu một cách hợp lý và sự siêng năng có thể giúp đưa nhà đầu tư bình thường từ một người chỉ đơn thuần ném tiền vào các dự án, thành một người lựa chọn dự án một cách khôn ngoan để giảm thiểu thiệt hại và tăng cơ hội nắm bắt được thành công.
Nguyên tắc cơ bản
Có những nguyên tắc cơ bản chính để hiểu cách bắt đầu nghiên cứu về tiền điện tử. Mọi người dùng tiền điện tử nên sử dụng những điều cơ bản này để điều tra và nghiên cứu các loại tiền điện tử mới.
- Làm quen với các thuật ngữ và các công cụ khác nhau là bước cơ bản đầu tiên để tạo nền tảng vững chắc. Người dùng nên hiểu cách hoạt động của ví tiền điện tử, thành thạo trong việc bảo vệ khóa công khai và riêng tư và tự làm quen với sự tương tác giữa các blockchain khác nhau. Không phải tất cả các chuỗi (chains) đều như nhau, và việc hiểu cách làm cầu nối giữa chúng là rất quan trọng.
- Bạn sẽ tìm thấy nhiều thuật ngữ quen thuộc từ kinh tế học và các ngành khoa học khác, nhưng không phải tất cả các thuật ngữ đều có thể hoán đổi cho nhau. DeFi đã tạo ra một lĩnh vực hoàn toàn mới trong Crypto. Phần lớn các công cụ và chiến lược tương tự của đầu tư truyền thống rất phù hợp để thành công trong DeFi.
- Phát triển sự quen thuộc với các công cụ khác nhau và các ứng dụng phi tập trung (dApps) cũng là điều cần thiết. Trong tiền điện tử và DeFi, ngày càng có nhiều công cụ và dApp có thể giúp cuộc sống trở nên dễ dàng, tự động và đơn giản hơn. Các dApp mới trên Web 3.0 là nơi chứa thông tin. Các trang web mới như sàn giao dịch tập trung (CEX) và phi tập trung (DEX), nhà tạo lập thị trường tự động (AMM), cộng với trình theo dõi danh mục đầu tư (Portfolio) đã biến đổi ngành và các công cụ được các nhà đầu tư sử dụng. Nhiều nền tảng cho phép các tài khoản và giao diện có thể tùy chỉnh để giúp trải nghiệm DeFi dễ tiếp cận và cá nhân hơn.
- Một trang web như CoinMarketCap, Coingecko là điều cần thiết đối với bất kỳ nhà đầu tư tiền điện tử nào. Mặc dù trang web chưa thể cung cấp thông tin đầy đủ về tất cả các đồng tiền, nhưng người dùng có thể nhận được thông tin cần thiết để đánh giá hàng nghìn token và coin một cách chính xác. Trang web cũng cho phép tạo và tùy chỉnh tài khoản theo những cách quan trọng để cung cấp thông tin mà người dùng muốn và cần.
Dưới đây, chúng ta sẽ xem xét một số thông tin để đánh giá khi nghiên cứu một dự án mới mà anh em quan tâm.
Dự án và Con người
Không phải tất cả các dự án tiền điện tử đều được tạo ra như nhau. Không có bản phát hành tiêu chuẩn cho bất kỳ dự án nào, nhưng một số chỉ số chính rất quan trọng cần lưu ý và ghi nhớ.
Check trang web
Mỗi dự án sẽ có một trang web và giao diện ban đầu phải là một trải nghiệm tốt đầu tiên cho dự án. Hãy cảnh giác nếu trang web không có vẻ hợp pháp hoặc có bất kỳ dấu hiệu lừa đảo nào.
- Có ngữ pháp xấu hoặc định dạng khó hiểu không?
- Các liên kết có hoạt động không?
- Nếu đây là một dự án lâu đời, trang web đã cập nhật như thế nào?
=> Sự xuất hiện và cảm nhận của trang web luôn là một trong những bài kiểm tra đầu tiên cho một dự án.
Check Whitepaper
Đằng sau dự án là các nhà phát triển và đội ngũ. Thông thường đối với các dự án tiền điện tử là phát hành whitepaper và hoặc lộ trình (Roadmap) để trình bày các kế hoạch và dự báo tiến độ của dự án.
Whitepaper sẽ giới thiệu cho bạn các khái niệm về token và các tính năng của dự án khi phát hành.
- Roadmap giúp hiểu được những gì một dự án tiền điện tử muốn đạt được theo thời gian.
- Các dự án đôi khi có thể có những lộ trình và dự kiến phi thực tế.
- Cẩn thận với những lộ trình nhỏ hơn dường như không thể đạt được và những mục tiêu đầy tham vọng trong thời gian ngắn.
- Hãy nhớ kiểm tra kỹ mục tiêu của dự án là gì.
- Dự án này có mục đích giải quyết hoặc tạo ra thứ gì đó không?
- Về cơ bản: Tiện ích của token là gì? Có những dự án khác làm điều tương tự không? Dự án này là một trong những dự án đầu tiên hay muộn nhất của xu thế?
Các loại như meme-coin sẽ đạt được thành công vì những lý do ngẫu nhiên khác và khó có thể giải thích. Vì thế những dự án có tính vững chắc, đã tồn tại lâu dài hoặc mang một làn gió mới, tính năng mới. Hãy luôn cẩn thận với những dự án Fomo hoặc gây ra sự hoặc hoang mang, nghi ngờ, không chắc chắn (FUD).
Check đội ngũ dự án (Team)
Khi xem xét thông tin cơ bản của một đồng tiền, điều cần thiết là phải tìm hiểu đội ngũ và các nhà phát triển đằng sau dự án.
- Kiểm tra từng các nhân trong team trên LinkedIn. Tìm trang web hoặc hồ sơ tiều sử của họ.
- Họ đã làm việc trên bất kỳ đồng tiền hoặc tiền điện tử nào khác chưa? Có thể là liên doanh công nghệ khác?
- Điều gì đã xảy ra với những dự án đó – chúng có bị tấn công hay bị hack không?
- Cũng không có gì lạ khi các nhà phát triển tiền điện tử nhảy từ dự án này sang dự án khác hoặc bỏ các dự án để làm dự án mới dưới những cái tên mới.
- Nếu dự án có một nhóm phi tập trung hoặc ẩn danh, hãy thử tính xem có bao nhiêu thành viên.
- Nhiều token sẽ có sẵn thông tin này trên các trang web như GitHub, nơi cung cấp mã nguồn mở để xem xét các dự án. Từ đó, có thể xem ai là người chỉnh sửa và tương tác với mã code của giao thức.
- Kiểm tra các mối quan hệ đối tác và bất kỳ tổ chức nào có thể đã hỗ trợ dự án đó. Liên kết với các dự án nổi bật khác hoặc sự ủng hộ từ các nhà đầu tư tổ chức thường là một dấu hiệu tốt để biết rằng tiền điện tử sẽ hợp pháp.
- Thông thường, nhóm càng có nhiều quan hệ đối tác thì càng tốt. Các quan hệ đối tác và những thứ đó thường được hiển thị trên trang web của dự án và có thể được công bố thông qua phương tiện truyền thông xã hội.
Điều này đưa chúng ta đến cách…
Check các phương tiện truyền thông xã hội (Social Media)
Có thể bạn đã tìm thấy token này thông qua Twitter? Có lẽ bạn đã nghe nó qua một người bạn. Tuy nhiên, bạn đã tìm thấy dự án mới mà mình quan tâm, hãy luôn kiểm tra phương tiện truyền thông xã hội của nó.
Việc kiểm tra ngoài trang web và xác minh các dự án trong phạm vi công cộng ngày càng quan trọng trong lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi) và các lĩnh vực khác.
- Nó có bao nhiêu lượt theo dõi trên Twitter?
- Tiền điện tử thường không được đánh giá bởi các phương tiện truyền thông xã hội ‘phổ biến’ như Facebook, Instagram hoặc Whatapp.
- Làm quen với các phương tiện truyền thông xã hội khác như Discord, Telegram và các trang blog như Medium. Kênh Discord trông như thế nào? Hay Telegram? Các kênh này có được duy trì tốt không?
- Hoạt động cộng đồng của các nhóm truyền thông xã hội của dự án là một bài kiểm tra vững chắc cho tính hợp pháp của một dự án.
- Hãy lưu ý và đề phòng sự cường điệu (Hype) và kích động (Fomo). Các nhà phát triển được biết đến là hay airdrop cho những người dùng shill token tương ứng của họ.
- Nếu một dự án có thể có lượng người theo dõi lớn không có nghĩa là nó được đảm bảo.
- Cuối cùng, hãy cẩn thận với tài khoản mạng xã hội giả mạo và những kênh được buff followers hoặc bot. Mạng xã hội nổi tiếng với việc tràn lan các tài khoản clone nhằm lừa người dùng. Những tài khoản lừa này thường có rất nhiều follower giả, hoặc thậm chí tự lấy nick clone để nói chuyện với bạn.
- Cẩn thận với ngôn ngữ kỳ quặc (người nước ngoài sự dụng ngôn ngữ của bạn) và bất cứ điều gì đáng ngờ trên mạng xã hội. Không hoạt động và không mạch lạc, chính xác, là một dấu hiệu tuyệt đối của một cái gì đó lừa lọc.
Check Audits
Hợp đồng thông minh gây rủi ro cho tất cả các dự án DeFi. Nhiều dự án tìm cách nhận được đánh giá từ các công ty Audit hàng đầu như CertiK và PeckShield. Các công ty này tự hào về kiến thức chuyên môn về hợp đồng thông minh và cung cấp dịch vụ kiểm tra code.
Các dự án có Audit (kiểm toán) đã tăng cường bảo mật vì chúng được quét một số cách tấn công (hack hoặc exploit) phổ biến nhất. Tuy nhiên, điều này chỉ giải quyết được các vấn đề cơ bản. Các hợp đồng thông minh vẫn có thể bị tấn công bất kể công ty kiểm toán nào. Kiểm toán vững chắc có thể bảo vệ và chống lại một nhóm lớn các vụ lợi dụng và chỉ ra tính bảo mật của một dự án.
Tokenomics
Việc kiểm tra mã số mã hóa của một đồng coin là điều rất cần thiết. Bạn không cần phải có kiến thức nền tảng về kinh tế để hiểu một số công cụ cơ bản để kiểm tra tiềm năng đầu tư của token.
Các trang web phổ biến để bắt đầu kiểm tra thống kê token là CoinMarketCap, CoinGecko, DappRadar và nhiều trang khác. Tất cả các trang web này sẽ có tất cả các loại chỉ số và thống kê. Hầu hết sẽ có thông tin chính giống nhau có sẵn để xem xét.
Check Marketcap (Vốn hóa thị trường)
Luôn kiểm tra vốn hóa thị trường vì nó là một chỉ báo tốt về sức khỏe của token. Vốn hóa thị trường chỉ cho bạn biết số tiền được đầu tư vào dự án.
- Các dự có vốn hóa lớn thường được tuân thủ tốt và được coi là các khoản đầu tư an toàn hơn. Chúng vẫn chịu nhiều biến động, nhưng chúng thường duy trì một mức giá ổn định.
- Các giá trị vốn hóa thị trường nhỏ có thể dễ được bơm hoặc bán phá giá, và các mã vốn hóa lớn có thể khó đạt được mức tăng trưởng đột biến.
- Hãy lưu ý đến sự biến động lớn với các đồng tiền có vốn hóa nhỏ hơn và tiềm năng thanh lý. Và nếu bạn đã tiến một bước sâu hơn, bắt đầu farming và tương tác với các nhóm thanh khoản, hãy lưu ý về rủi ro Impermanent loss .
- Điều quan trọng nữa là liên quan tất cả các thông tin trên với số lượng chủ sở hữu của phần lớn token. Một đồng tiền vốn hóa nhỏ chỉ có một vài người nắm giữ sẽ dễ bị biến động hơn; trọng lượng phần trăm của một chủ sở hữu cá nhân cũng rất quan trọng.
Check tổng cung của token
Một chìa khóa quan trọng khác của tokenomics là nguồn cung cấp mã thông báo (Total Supply). Số lượng token sẽ là một yếu tố rất lớn trong việc xác định giá trị của nó trên thị trường.
Bitcoin nổi tiếng với nguồn cung hạn chế là 22 Triệu đồng, trong khi Ethereum gần đây đã giảm phát. Các token khác như CAKE của PancakeSwap có nguồn cung cấp vô hạn với lượng đốt cháy (burn) thường xuyên. Tóm lại: có thể có nhiều cách xác định khác nhau đối với nguồn cung cấp token.
Nguồn cung lưu hành (Circulating Supply) của tiền điện tử có thể tăng hoặc giảm theo thời gian. Việc phân phối nguồn cung lưu hành là rất quan trọng để nhận ra ai là người kiểm soát việc cung cấp token.
- Phân phối có tập trung không?
- Các nhà phát triển có nắm giữ hầu hết các mã thông báo không?
- Có nguồn cung phi tập trung và chia nhỏ hơn không?
- Tất cả những điều này đều tốt và đáng để cân nhắc khi đánh giá.
Mua và lưu trữ token
Điều quan trọng nữa là phải biết nơi có token để mua. Các sàn giao dịch nơi token được niêm yết tương đương với quan hệ đối tác của dự án. Các sàn giao dịch lớn hơn, nổi bật hơn thường có các yêu cầu nghiêm ngặt hơn đối với việc niêm yết và thậm chí có thể giúp tăng giá token. Tiến hành niêm yết có thể coi là một hành động vinh danh dự án.
Một yếu tố khác cần xem xét là liệu token có được hỗ trợ trên ví lạnh hay không. Ví lạnh rất cần thiết cho sự an toàn và bảo mật. Các ví như Ledger và Trezor hỗ trợ hàng trăm mã thông báo và coi có giới hạn nhỏ hơn, ngoài ra thậm chí còn tương thích với một số blockchain khác nhau.
Đánh giá
Một đánh giá kinh tế cổ điển như Phương pháp SWOT (Điểm mạnh, Điểm yếu, Cơ hội và Đe doạ) là một cách tốt để phân tích các số liệu mới. Nhiều chiến lược từ đầu tư truyền thống có thể được áp dụng đầy đủ cho tiền điện tử nhưng phải được thực hiện với con mắt quan trọng hơn trong không gian kém an toàn hơn.
Ngành Cryptocurrency này phát triển quá nhanh nên rất khó để một nhà phát hành thông thường theo kịp sự đổi mới. CoinGecko đã phát hành hai cuốn sách vào năm 2020 về ‘How to DeFi.’ Đây có thể là cuốn sách đầu tiên xuất sắc dành cho những ai tò mò muốn đọc trước khi tìm hiểu đầu tiên về tiền điện tử.
Cuối cùng, không có công cụ nào trong số này là dễ dàng. DeFi và tiền điện tử vẫn là một ngành công nghiệp non trẻ với sự biến động và tính dễ bị tổn thương rất lớn. Các chương trình tiền thưởng tìm lỗi đã bắt đầu được áp dụng trong toàn ngành, nhưng sự an toàn và bảo mật luôn nằm ở phía người dùng.
Hiếm khi có bộ phận hỗ trợ khách hàng nào gọi điện khi bạn mất gốc hoặc nếu bạn gửi token đến sai địa chỉ. Thanh lý và bị tấn công là phổ biến; gần như mọi DeFi lâu đời đều có một câu chuyện về “rug pull” (Team làm dự án rút thanh khoản và bỏ chạy) hoặc đã làm hỏng một giao dịch. Không ai là hoàn hảo và đó là vẻ đẹp của ngành công nghiệp mới này. Không phải mọi khoản đầu tư đều thành công, nhưng bạn càng có học thức, bạn càng có nhiều khả năng đạt được thành công lớn.